Można odzyskać pieniądze z ZUS
Trybunał Konstytucyjny ma ostatnio ręce pełne roboty. Oprócz uznania obecnej kwoty wolnej od podatku za niezgodną z Konstytucją i uznania za konstytucyjną reformę przeprowadzoną w OFE, Trybunał Konstytucyjny wydał ostatnio jeszcze jeden wyrok, który może Cię zainteresować, zwłaszcza jeżeli wysyłasz swoich pracowników w delegację za granicę.
Do rozstrzygnięcia przedstawiono kwestię związaną z następującym stanem faktycznym:
Pracownik skarżącej spółki został skierowany do wykonania pracy na budowie prowadzonej poza terytorium Polski. Od wypłaconego mu wynagrodzenia skarżąca spółka odprowadziła należne składki na ubezpieczenie społeczne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych na nowo ustalił podstawę obliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne, twierdząc że – zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia w sprawie ustalania zasad podstawy wymiaru składek – podstawa składki należnej za pracownika zatrudnionego za granicą nie może być niższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Sąd okręgowy oddalił odwołanie skarżącej spółki złożone od decyzji ZUS, a sąd apelacyjny oddalił apelację wniesioną od wyroku sądu I instancji.
Skargę spółki poparł Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Prokurator Generalny.
A co na to TK? Trybunał stwierdził, że skarżony przepis, tj. § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia jest niezgodny z Konstytucją, a minister wydając zaskarżone rozporządzenie przekroczył uprawnienia wynikające ze swojego upoważnienia. Takie ukształtowanie przepisów prowadzi do naruszenia prawa własności i nie spełnia wymogów jego ograniczenia (prawo własności może być ograniczone tylko na podstawie przepisów rangi ustawowej).
Jednocześnie Trybunał odroczył termin utraty mocy obowiązującej przez ten przepis do 12 miesięcy od dnia opublikowania wyroku.
Przechodząc do najważniejszego – a więc tego, co to oznacza dla Ciebie. Jeżeli delegowałeś swoich pracowników do pracy za granicę, pracownicy ci otrzymywali wynagrodzenie niższe niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, a i tak płaciłeś składki na ubezpieczenie społeczne od takiego wynagrodzenia – masz podstawę do żądania ich zwrotu. Wyrok TK otwiera Ci bowiem drogę do składania korekt deklaracji rozliczeniowych.
Kłopotliwe jest natomiast odroczenie utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu. Droga do wznowienia postępowania będzie otwarta dopiero po tym terminie. Problematyczne jest też stosowanie przepisów w okresie przejściowym – wydaje się, że ZUS powinien uszanować wyrok TK i nie podwyższać podstawy wymiaru składek do prognozowania przeciętnego wynagrodzenia. Z praktyki jednak wiemy, że nie miało to miejsca w przypadku wielokrotnych orzeczeń Sądu Najwyższego w tym samym zakresie.
Bez wątpienia jednak, najpóźniej po 12 miesiącach od dnia publikacji wyroku, ZUS nie będzie mógł pobierać składek od wyższej podstawy. Możliwe jest, że wcześniej dojdzie do ingerencji ustawodawcy w tym zakresie.
