Porozumienie w sprawie przedłużenia okresu rozliczeniowego
Od sierpnia 2013 r. obowiązują przepisy kodeksu pracy dające możliwość przedłużania okresu rozliczeniowego nawet do 12 miesięcy (poprzednio były to maksymalnie 4 miesiące). O zaletach i wadach tego rozwiązania zostało już wiele powiedziane. Uważam, że dla pracodawcy i pracowników przedłużenie okresu rozliczeniowego może przede wszystkim wzmocnić stabilność zatrudnienia i jednocześnie obniżyć część kosztów pracy.
Można w ten sposób wyeliminować problemów przestojów (przynajmniej częściowo). Ale takie porozumienie to nie jest jakiś wytrych. Rozwiązanie takie może być wprowadzone jedynie, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi, technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, przy czym nie może naruszać zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
Nie mam jakichś super najnowszych danych, ale w stanu na listopad 2013 r. tych porozumień było 236.
Aż 86 procent z tej liczby to porozumienia zawarte z przedstawicielami pracowników. Reszta to kompromis z organizacjami związkowymi, z czego 3 procent jedynie z tymi reprezentatywnymi.
Warto może przyjrzeć się bliżej procedurze zawarcia i treści porozumienia przedłużającego okres rozliczeniowy. Przepis art. 150 § 3 kp stanowi bowiem, że okres rozliczeniowy może być przedłużony m.in. na mocy porozumienia z zakładowymi organizacjami związkowymi lub z przedstawicielami pracowników (ale też w ZUZP).
Jeżeli w zakładzie pracy działają związki, to porozumienie należy zawrzeć oczywiście z nimi. Wskazany przepis mówi o uzgodnieniu ze wszystkimi organizacjami związkowymi. Jeżeli nie jest to możliwe, porozumienie uzgadnia się z organizacjami reprezentatywnymi. Oczywiście przebieg takich rokowań trzeba dokumentować.
Co powinno znaleźć się w takim porozumieniu? Przede wszystkim należy oznaczyć strony porozumienia, określić dokładną ilość miesięcy przedłużanego okresu rozliczeniowego, wskazać jakich pracowników on dotyczy, a jakich nie (zwłaszcza pracowników podlegających szczególnej ochronie, takich jak pracownice w ciąży, pracownicy opiekujących się niepełnosprawnym dzieckiem czy pracownicy opiekujących się małoletnim dzieckiem, które nie ukończyło 4 roku życia) i co uzasadnia jego przedłużenie. Dla rozwiania wszelkich wątpliwości warto również wyraźnie zaznaczyć od kiedy i do kiedy okres ten będzie obowiązywał lub ewentualnie wskazać, że zostaje wprowadzony na czas nieokreślony.
Żeby przedstawiciele organizacji związkowych zgodzili się na przedłużenie okresu rozliczeniowego można rozważyć pewne ustępstwa na rzecz załogi. Ciekawym rozwiązaniem jest np. postanowienie, że wydłużony dobowy okres pracy nie będzie stosowany przez Bożym Narodzeniem. Możliwe jest także wprowadzenie dodatkowej przerwy (zwłaszcza, gdy czas pracy wnosi 12 godzin na dobę). Gdy praca wymaga wysiłku fizycznego czy jest monotonna warto zagwarantować rotacyjną zmianę na danym stanowisku pracy. W takich porozumieniach spotykałem także gwarancje zatrudnienia lub dłuższe okresy wypowiedzenia.
Warto będzie również posłuchać co mają do zaproponowania przedstawiciele związków, może się bowiem tak okazać, że zaproponowane przez nich rozwiązania będą całkiem rozsądne, a dialog może polepszyć stosunki zarówno przy wprowadzaniu porozumienia w sprawie przedłużenia okresu rozliczeniowego, jak i w przypadku przyszłych negocjacji.
Pamiętaj również, że po zawarciu porozumienia jego kopię trzeba przekazać do Państwowej Inspekcji Pracy w ciągu 5 dni od jego zawarcia.
