Kasy zapomogowo-pożyczkowe

Temat kas zainteresował mnie z dwóch powodów. Po pierwsze pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe działają w wielu przedsiębiorstwach, które są naszymi klientami.

Czasami wyjaśnialiśmy pewne kwestie prawne. Po drugie zaś 20 lat temu jako związkowiec miałem z nimi do czynienia (i nawet byłem członkiem PKZP). Co takiego zmieni się w kasach od października? Korzystając z urlopu mec. Agaty Kicińskiej w jej blogu napisałem kilka uwag o „nowych” kasach.  

Pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe

PKZP (dość ładny skrót) istnieją w Polsce już od lat, a ich tradycje wywodzą się z idei samopomocy pracowniczej, która zaczęła się kształtować jakieś 100 lat temu (a może i wcześniej). Spełniają one pożyteczna rolę, pomagając pracownikom i ich rodzinom, udzielając pożyczek i zapomóg.

Mimo jednak pięknej tradycji czy ważnych funkcji podstawa prawna działania tych kas nie jest jakaś imponująca. Ot, jeden krótki przepis ustawy o związkach zawodowych oraz rozporządzenie z 1992 r. (to samo, które dotyczy SKOK-ów). I właśnie ustawodawca uznał, że to za mało.

Kasy zapomogowo-pożyczkowe w ustawie

Wobec tego, że sprawa dotyczy obywateli i ich pieniędzy oraz wobec tego, że z tematyką związkową łączy się jedynie pośrednio ustawodawca uznał, że kasom należy się osobna ustawa. I taka ustawa została uchwalona.

11 sierpnia 2021 r. „urodziła się” ustawa o kasach zapomogowo-pożyczkowych (tutaj jest link do ustawy). Wejdzie w życie 11 października 2021 r. Teraz KASY mają swoją ustawę i mogą być dumne jak paw (stąd zdjęcie tytułowe). Może dzięki temu staną się popularniejsze?

Kasy zapomogowo-pożyczkowe – co nowego

Ustawa w swojej zasadniczej części powtarza rozporządzenie z 1992 r., dlatego wskażę tylko na istotne różnice i nowości, ale nie ma ich wcale jakoś szczególnie dużo:

1. nazwa – po nowelizacji będą to kasy zapomogowo-pożyczkowe, a nie pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe. Czyli KZP a nie PKZP;
2. nadzór – utrzymano zasadę, że nadzór nad działalnością kasy mają związki zawodowe, a dokładnie rzecz biorąc zakładowa organizacje związkowe. W razie ich braku przyznano to uprawnienie radze pracowników ewentualnie reprezentacji pracowników wyłonionej w trybie zwyczajowym;
3. udzielanie pożyczek i zapomóg – tutaj dodano sporo rozwiązań technicznych czy uzupełniających regulacje rozporządzenia (takich jak forma umowy, obowiązek poręczenia niektórych pożyczek, spłata wyłącznie na rachunek KZP);
4. organy – wyraźnie i licznie określono kompetencje organów kasy oraz zezwolono im na zdalne obrady;
5. pieczęć – do tej pory była obowiązkowa (to pewnie pozostałość po okresie gdy pieczęcie miały moc magiczną); teraz wystarczy oznaczenie,
6. likwidacja – doprecyzowano okoliczności i tryb postępowania w razie likwidacji kasy.

Dotychczasowe kasy zapomogowo-pożyczkowe

W październiku PKZP staną się KZP czyli ma być pełna kontynuacja działalności, członkostwa oraz wpisowego i wkładów. Kadencja organów trwa do jej końca ustalonego w  „starej” kasie. Jednak na władzach kas spoczywają dwa obowiązki:

1. w ciągu 18 miesięcy zarząd KZP zobowiązany będzie do zmiany danych w REGON (czyli zapewne nazwy);
2. w ciągu 18 miesięcy KZP musi dostosować swój statut do nowej ustawy. Pracodawcy mogą oczywiście pomóc w tym zakresie.

Ochrona zapomóg

A przy okazji zmieniono kpc i spod egzekucji wyłączono zapomogi udzielone na podstawie nowej ustawy. To kolejne ograniczenie egzekucji, o czym jednak piszę w innym blogu.

Jako osoba zaangażowana w działalność społeczną kibicuję wszelkim formom rozwoju ludzkiej solidarności. Oby tym razem się udało.

Zdjęcie tytułowe wykonałem w pięknym pałacu Czartoryskich w Puławach.

Podobne artykuły

• Szczególna ochrona przed zwolnieniem działaczy związkowych – zmiany
• Związki zawodowe dla wszystkich
• Rada Dialogu Społecznego
• Związki zawodowe dla każdego?
• Praca zdalna – poradnik