Nagroda jubileuszowa a składki ZUS
Ostatnio jeden z naszych Klientów zwrócił się do mnie z następującym problemem. W związku z przeprowadzaną restrukturyzacją Klient zawiera porozumienia rozwiązujące umowy o pracę za dodatkową rekompensatą (na wzór programu dobrowolnych odejść).
Jeden z pracowników Klienta, wyznaczony do zwolnienia, 2 miesiące po planowanym zwolnieniu nabyłby prawo do nagrody jubileuszowej za 40-lecie pracy. Pracodawca chciałby mu taką odprawę wypłacić. W związku z tym pojawiła się wątpliwość kiedy nagroda jubileuszowa nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Zasada jest taka, że:
Podstawy wymiaru składek nie stanowią nagrody jubileuszowe, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.
– zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia MPiPS w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Od tej zasady jest jednak kilka wyjątków wskazanych w stanowisku Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zwolnienie od składek ZUS nagrody jubileuszowej wypłacanej wcześniej niż 5 lat od wypłacenia nagrody niższego rzędu przysługuje np. w razie dostarczenia przez pracownika dodatkowych zaświadczeń, które potwierdzają dodatkowy staż pracy liczony do nagrody. Jeżeli więc udałoby się pracownikowi znaleźć takie dokumenty – nagroda byłaby zwolniona od składek.
Kolejny wyjątek to sytuacja, w której umowa o pracę jest rozwiązywana z pracownikiem w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy. Jeżeli takiemu pracownikowi w dniu rozwiązania umowy o pracę brakować będzie mniej niż 12 miesięcy do nabycia kolejnej nagrody – jej wypłata w dniu rozwiązania umowy o pracę będzie związana ze zwolnieniem z obowiązku odprowadzenia składek.
Jeżeli pracownikowi będzie brakowało mniej niż 12 miesięcy do nabycia nagrody, a po rozwiązaniu umowy o pracę przejdzie na świadczenie przedemerytalne – taka nagroda również nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Zwolnienie będzie przysługiwało również, gdy zmienią się wewnątrzzakładowe przepisy określające warunki i zasady przyznawania nagród, a w związku ze zmianą – pracownik nabędzie prawo do nagrody wcześniej niż po upłwywie 5 lat od ostatniej nagrody (bo np. do stażu, od którego zależeć będzie nabycie nagrody zaliczane będą dodatkowe okresy).
Warunek jest jednak taki, że zarówno stare, jak i nowe przepisy przewidywać muszą nabycie nagrody nie częsciej niż co 5 lat, a zmiana dokonana przez pracodawcę nie może mieć na celu obejścia przepisów o obowiązku składkowym.
Dodatkowo, jeżeli pracodawca likwiduje nagrodę jubileuszową przysługującą nie częściej niż co 5 lat, ale w związku z tym wypłaca pracownikom rekompensatę – taka rekompensata również będzie wolna od składek.
W innych sytuacjach nagroda jubileuszowa – jako przychód ze stosunku pracy – stanowić będzie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Warto przy tym zauważyć, że nagroda związana z jubileuszem firmy nie będzie uznana za „nagrodę jubileuszową” w rozumieniu przepisów ubezpieczeniowych, a co za tym idzie – również nie będzie wolna od składek ZUS.
