Minimalna stawka godzinowa a potrącenie
Jednym z naszych Klientów jest agencja pracy tymczasowej, która ma zamiar podjąć współpracę z obywatelami Ukrainy. Klient chciałby zawierać z nimi umowy zlecenia i jednocześnie zapewniać im zakwaterowanie.
Najrozsądniejszym rozwiązaniem wydaje się więc potrącanie przez agencję kosztów zakwaterowania z wynagrodzenia. W związku z tym Klient zwrócił się do mnie z pytaniem czy takie potrącenie będzie dopuszczalne, zwłaszcza na tle minimalnej stawki godzinowej. Domyślam się, że Tobie również może przydać się taka informacja.
Sprawa niestety nie jest oczywista. Co do zasady dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia z umowy zlecenia jest dopuszczalne na zasadach ogólnych. Potrącenia nie zostały również zabronione przez przepisy wprowadzające instytucję minimalnej stawki godzinowej. Nie ma też tutaj takich ograniczeń, jak w przypadku umów o pracę.
Z jednym jednak zastrzeżeniem. Jeżeli wynagrodzenie z umowy zlecenia ma charakter powtarzający się (a więc jest wypłacane okresowo), a jednocześnie jego celem jest zapewnienie utrzymania, to potrącenie jest niedopuszczalne w zakresie kwoty wolnej ustalanej na podstawie przepisów k.p. (a więc minimalnego wynagrodzenia).
Wynika to z faktu, że na podstawie art. 505 pkt 1 k.c. nie mogą być umorzone przez potrącenie wierzytelności niepodlegające zajęciu. Natomiast na podstawie art. 833 § 2 k.p.c. świadczenia powtarzające się, których celem jest zapewnienie utrzymania podlegają egzekucji na zasadach określonych w stosunku do egzekucji wynagrodzenia na podstawie przepisów k.p.
W przypadku, w którym wypłacać będziesz minimalną stawkę godzinową, wynagrodzenie to będzie więc objęte ochroną przed egzekucją, a w konsekwencji – ochroną przed potrąceniem, chyba że Twój zleceniobiorca ma też inne źródło utrzymania.
Jest jednak wyjście z tej sytuacji. Przyjmuje się bowiem, że potrącenia w takiej sytuacji może dokonać osoba, której przysługuje wierzytelność chroniona. Możliwe jest więc składanie skutecznego oświadczenia o potrąceniu przez Twojego zleceniobiorcę. Zakaz nie będzie również obowiązywał na skutek zgody obu stron.
Kolejny problem to kontrole PIP w zakresie przestrzegania tzw. minimalnej stawki godzinowej. Do sprawy musisz przy tym podchodzić bardzo ostrożnie, z uwagi na wzmożone kontrole PIP w tym zakresie, które mogą podważać skuteczność potrąceń i wskazywać, że potrącenie zostało dokonane w celu obejścia przepisów o minimalnej stawce godzinowej.
W przypadku potrącania kosztów zakwaterowania do takich potrąceń będzie dochodziło cyklicznie, a to takie właśnie potrącenia mają zwracać na siebie główną uwagę PIP. W tym przypadku również należy odpowiednio ukształtować sytuację prawną, w tym sporządzić odpowiednią dokumentację.
W związku z warto żebyś dysponował umową najmu zawartą przez Ciebie z wynajmującym oraz umową podnajmu zawartą przez Ciebie z Twoim zleceniobiorcą. Wysokość czynszu nie powinna odbiegać przy tym od cen rynkowych za określony standard zakwaterowania. Zleceniobiorca powinien rzeczywiście korzystać z przedmiotu najmu, a więc zamieszkiwać w podnajmowanym miejscu.
Jeżeli jednak PIP zakwestionuje dokonane potrącenie zakładając, że jest ono dokonane w celu obejścia przepisów o minimalnej stawce godzinowej, to może to skutkować nałożeniem na Ciebie grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Jeżeli jednak kwestie te zostaną odpowiednio uregulowane, to ryzyko to będzie znacznie ograniczone.
