Koronawirus: Czy pracodawca może odmówić udzielenia dodatkowej opieki?
Obecna sytuacja jest niezwykle trudna, szczególnie dla pracodawców. Specustawa koronawirusowa przyznała ubezpieczonym pracownikom dodatkowy zasiłek opiekuńczy na okres nie dłuższy niż 14 dni.
W związku z zamknięciem żłobków, przedszkoli i szkół, wprowadzaniem obowiązkowej kwarantanny czy zwolnień lekarskich pracowników pojawiają się znaczące braki kadrowe, które znacznie utrudniają funkcjonowanie Twojego zakładu. Zaczynasz się więc zastanawiać jak to jest z tą opieką. Czy Ty jaki pracodawca możesz nie zgodzić się na wolne związane z opieką?
Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy najpierw przeanalizować jak ta instytucja w ogóle działa i co to jest. Sięgnijmy więc do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. W rozporządzeniu tym mamy dwie zasadnicze grupy regulacji.
Pierwsza z nich dotyczy usprawiedliwiania nieobecności w pracy i obejmuje m.in. okres choroby, konieczność stawienia się na wezwanie sądu czy odbywanie podróży służbowej w godzinach nocnych. Druga z nich dotyczy zwolnień od pracy i tutaj znajdziemy „urlopy okolicznościowe”, zwolnienia w związku z honorowym krwiodawstwem, wezwanie dla biegłego etc.
Sytuacja zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza będzie dotyczyła tej pierwszej grupy, czyli usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Oznacza to, że pracodawca w ogóle nie podejmuje tutaj decyzji, a pracownik nie zgłasza wniosku o przyznanie mu wolnego. Pracownik jest jedynie zobowiązany do niezwłocznego poinformowania pracodawcy o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy. A nawet i ten termin może być przekroczony z uzasadnionych powodów.
Okres „opieki” działa więc podobnie do zwolnienia lekarskiego – pracodawca nie udziela zwolnienia od pracy na czas choroby, a jedynie pracownik informuje pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności. Wystarczającym dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy jest oświadczenie pracownika o zamknięciu placówki – żłobka, przedszkola i szkoły. Również kwarantanna jest zaliczana do tej pierwszej kategorii, a dowodem w tym przypadku jest decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych.
Pojawiają się jednak głosy, że w pewnych przypadkach, np. w zakładach, które mają kluczowe znaczenie dla zapobieżenia sytuacji wyjątkowej, pracodawca może nie udzielić albo nakazać wykonywanie pracy pracownikowi, który chciałby skorzystać z opieki. Wydaje się jednak, że takie rozumienie nieobecności z powodu konieczności sprawowania opieki nie znajduje (na razie) podstaw w obowiązujących przepisach. Chociaż z drugiej strony wydaje się też możliwe, że istniałaby szansa na „wybronienie” takiego zachowania w sytuacjach nadzwyczajnych.
Zasadniczo odpowiedź na pytanie zadane w tytule musi jednak brzmieć: nie, pracodawca nie może odmówić udzielenia dodatkowej opieki i zapobiec nieobecności pracownika z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem.
Witam.
Co zrobić w sytuacji, gdy pracuję jako sekretarka medyczna, a Dyrektorka przedszkola odmówiła przyjęcia dziecka do placówki, natomiast pracodawca twierdzi, iż przedszkole ma obowiązek córce zapewnić opiekę i nie chce mi udzielić wolnych dni na opiekę? Czy ma do tego prawo?