Zakaz handlu (i pracy) w niedziele

Już niedługo, bo 1 marca 2018 r., ma wejść w życie ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Wprowadza ona nie tylko zakazy dotyczące handlu oraz pracy w handlu, ale również szereg kar, które będą mogły spotkać Ciebie jako pracodawcę, w przypadku naruszenia tego zakazu.

Za handel w rozumieniu ustawy rozumiany jest proces sprzedaży polegający na wymianie towaru lub wyrobu na środki pieniężne. Nie dotyczy to więc świadczenia usług. I handlu wymiennego 😉

Przez placówkę handlową musimy rozumieć obiekty, w których jest prowadzony handel, takie jak sklepy, stoiska, stragany, hurtownie, składy węgla, składy materiałów budowlanych czy domy towarowe – jeżeli praca jest tam wykonywana przez pracowników lub osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zakaz powierzenia pracy w handlu w niedziele i święta

W niedziele i święta nie będziesz mógł powierzać innym osobom wykonywania pracy w handlu (również nieodpłatnie). Zakaz ten odnosi się zarówno do pracowników (czyli osób zatrudnionych przez Ciebie na podstawie umowy o pracę) oraz pracowników tymczasowych, jak i do osób wykonujących pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, umowy o dzieło, umowy agencyjnej) oraz „zleceniobiorców tymczasowych”.

Co więcej zakaz ten dotyczy nie tylko samego wykonywania pracy w handlu (czyli czystej sprzedaży) ale również czynności związanych z handlem, jak np. magazynowanie towarów czy ich inwentaryzacja.

Przez niedzielę trzeba będzie rozumieć 24 kolejne godziny przypadające pomiędzy godziną 24.00 w sobotę a godziną 24.00 w niedzielę. Analogicznie wyglądać to będzie w przypadku świąt – między godziną 24.00 w dniu poprzedzającym święto a godziną 24.00 w święto.

Wyjątki

Jak pewnie słyszałeś, ustawodawca wprowadził szereg wyjątków od zakazu. Jeżeli prowadzisz którąś z działalności wskazanych poniżej, zakaz nie będzie dotyczył Ciebie. Chodzi tutaj o handel w następujących miejscach:

1. na stacjach paliw płynnych,
2. w kwiaciarniach,
3. w aptekach i punktach aptecznych,
4. w zakładach leczniczych dla zwierząt,
5. w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami,
6. w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych,
7. w placówkach pocztowych,
8. w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej,
9. w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich,
10. w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku,
11. w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych,
12. w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
13. w placówkach handlowych na dworcach, w portach i przystaniach morskich oraz w portach i przystaniach – w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych;
14. w placówkach handlowych w portach lotniczych,
15. w strefach wolnocłowych,
16. w środkach komunikacji miejskiej, autobusowej, kolejowej, rzecznej, morskiej i lotniczej, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych,
17. na terenie jednostek penitencjarnych,
18. na terenie garnizonów,
19. w sklepach internetowych i na platformach internetowych,
20. w przypadku handlu towarami z automatów,
21. w przypadku rolniczego handlu detalicznego,
22. w hurtowniach farmaceutycznych;
23. w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi do tych maszyn,
24. w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach,
25. w zakładach pogrzebowych,
26. w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście,
27. w piekarniach, cukierniach i lodziarniach,
28. na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi,
29. w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, o których mowa w pkt 28, w zakresie czynności związanych ze skupem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności,
30. w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup zbóż, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego.

Zakaz obejmujący wszystkich wyłączony będzie: w dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia, niedziele poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy oraz ostatnią niedzielę przypadającą w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu, chyba że niedziele te przypadną w święto. Wtedy handel i tak będzie zakazany.

Zakaz powierzania pracy w handlu 24 grudnia oraz w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy

Również w przypadku 24 grudnia oraz soboty bezpośrednio poprzedzającej pierwszy dzień Wielkiej Nocy handel będzie zakazany. W tym przypadku zakaz obowiązywać będzie od godziny 14. Nie będzie on dotyczył jednak działalności, którą wskazałam powyżej. Pozostałe warunki pozostają bez zmian. Nie możesz zlecić pracy w handlu swoim pracownikom ani osobom wykonującym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Nieodpłatne powierzenie pracy w handlu w tym dniu również jest zakazane.

Co więcej, jeżeli 24 grudnia lub sobota przed Wielką Nocą są dla pracownika dniami pracy, to zobowiązany będziesz do zapłaty mu wynagrodzenia tak, jak gdyby pracował również po godzinie 14. Ma to być wynagrodzenie urlopowe.

Sankcja

Jeżeli pomimo zakazu handlu powierzysz pracę w handlu w niedziele, święto, 24 grudnia po godzinie 14 lub w sobotę przed Wielką Nocą po godzinie 14 może Cię czekać przykra niespodzianka. Działanie takie będzie wykroczeniem zagrożonym karą grzywny w wysokości od 1.000 zł do aż 100.000 zł.

Jeżeli Twoje działanie będzie złośliwe lub uporczywe w grę zacznie wchodzić odpowiedzialność karna na podstawie art. 218a k.k. – grzywna lub ograniczenie wolności.

Przepisy przejściowe

Nie od razu zakaz handlu wejdzie w życie. Na podstawie przepisów przejściowych ustawy w okresie od dnia jej wejścia w życie (czyli od 1 marca) do 31 grudnia 2018 r. zakaz nie będzie obowiązywał w pierwszą i ostatnią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego. Chyba, że w tym dniu przypadnie święto – wtedy zakaz jak najbardziej obowiązuje.

Natomiast w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r. zakaz nie będzie obowiązywał w ostatnią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli przypadnie wtedy święto – patrz wyżej.

Pozostałe zmiany

Z uwagi na ustawę zmiany zajdą również w Kodeksie pracy – w zakresie dotyczącym pracy w niedziele i święta. Zmiany będą miały na celu dostosowanie tych przepisów (art. 151⁹ -151¹¹ k.p.) do nowych regulacji.

Dodatkowo inspektor pracy otrzymał prawo do bycia oskarżycielem publicznym oraz do nałożenia grzywny do 5.000 zł w przypadku naruszenia zakazu handlu. PIP otrzymał natomiast kompetencje do kontrolowania przestrzegania zakazu handlu.

Z ustawą możesz zapoznać się TUTAJ.

Podobne artykuły

• Praca zdalna – poradnik
• Legalne kontrole trzeźwości coraz bliżej
• TO DO: ochrona sygnalistów
• Kasy zapomogowo-pożyczkowe
• Ochrona sygnalistów coraz bliżej