Do dzisiejszego wpisu zainspirował mnie wykład na studiach podyplomowych HR Business Partner. Wspominałem już, że prowadzę tam zajęcia z prawa pracy. Ostatnio mówiłem właśnie m.in. o skutkach ochrony przed zwolnieniem z pracy osób w wieku przedemerytalnym. I zwróciłem uwagę, że najnowsza dobra zmiana prawa (czyli powrót do zasady 60/65) wiele w zakresie tej ochrony zmieni. Na szczęście masz jeszcze czas, by swoją firmę do tej zmiany przygotować.
Dzisiaj Prezydent podpisał ustawę o obniżeniu wieku emerytalnego, czyli ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz innych niektórych ustaw, na podstawie której dojdzie do obniżenia wieku emerytalnego dla mężczyzn – do 65 lat oraz dla kobiet – do 60 lat. Ustawa ta ma wejść w życie z dniem 1 października 2017 r.
Zmiany te mają ogromne znaczenie dla ochrony przedemerytalnej i to zarówno dla pracowników objętych już ochroną, jak i dla pracowników, którzy dopiero wejdą w okres ochronny w związku z nowymi przepisami.
Przypomnę Ci tylko, że na podstawie art. 39 k.p. ochroną przed wypowiedzeniem umowy o pracę objęci są pracownicy, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, o ile okres dalszego zatrudnienia pozwoli takiemu pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury. Do tej pory zasadą było, że pracownik po osiągnięciu wieku emerytalnego tracił szczególną ochronę przed zwolnieniem.
Teraz przepisy przejściowe ustawy o obniżeniu wieku emerytalnego wprowadzą trochę chaosu w tym zakresie. Cały problem jest w dwóch przepisach.
Pierwszy z nich (art. 28 ustawy zmieniającej) stanowi, że pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie ustawy są już objęci ochroną, od dnia jej wejścia w życie korzystają z ochrony przedemerytalnej do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, w rozumieniu dotychczasowych przepisów.
Oznacza to, że pracownicy, którzy teraz są objęci ochroną przedemerytalną nie tracą tej ochrony nawet, jeżeli osiągną już wiek emerytalny. Sytuacja ta jeszcze bardziej się skomplikuje, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że dla pracowników w różnym wieku dotychczas obowiązują różne pułapy wieku emerytalnego, wynikające z ustawy podwyższającej wiek emerytalny, która weszła w życie w 2013 r. Niektórzy pracownicy będą objęci ochroną nawet przez ponad 6 lat.
Przykład: Pracownik-mężczyzna urodzony 1 października 1953 r., w dniu wejścia w życie przepisów będzie miał 64 lata. Ochroną przedemerytalną jest objęty od roku. Ochrona będzie trwała do osiągnięcia przez niego wieku 67 lat, czyli do 1 października 2019 r. Oznacza to, że jego ochrona przedemerytalna będzie trwała pomimo osiągnięcia przez niego nowego wieku emerytalnego – 65 lat, jeszcze przez 2 lata.
Drugi przepis (art. 29 ustawy zmieniającej) dotyczy pracowników, którzy nie są jeszcze objęci ochroną i osiągną wiek odpowiednio 65 i 60 lat w okresie 4 lat od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej. Ta grupa będzie objęta szczególną ochroną przed zwolnieniem w okresie od dnia 1 października 2017 r. do dnia 1 października 2021 r., nawet gdyby osiągnięcie wieku emerytalnego przez nich nastąpiło wcześniej.
Przykład: Pracownik-kobieta urodzona 1 października 1960 r., w dniu wejścia w życie przepisów będzie miała 57 lat. Nie jest objęta ochroną przedemerytalną. Na skutek wejścia w życie nowych przepisów ochrona będzie jej przysługiwała od 1 października 2017 r. do dnia 1 października 2021 r., pomimo, że nowy wiek emerytalny osiągnie w dniu 1 października 2020 r.
Być może najbliższe miesiące warto wykorzystać na analizę, czy aby po 1 października 2017 r. nie będziesz musiał zwrócić szczególnej uwagi na kwestie ochrony przedemerytalnej. Może się bowiem okazać, że pracownik, któremu chcesz wypowiedzieć umowę o pracę jest taką ochroną objęty, pomimo tego, że wiek emerytalny już osiągnął.
