Zaległy urlop wypoczynkowy po 30 września
Zbliża się koniec października, a Działy Kadr zastanawiają się, co zrobić z urlopami za 2013 r., które do 30 września nie zostały wybrane. Wyrazić zgodę na ich przesunięcie? Ryzykowne posunięcie.
Prawo do nieprzerwanego, corocznego i płatnego urlopu wypoczynkowego jest jednym z podstawowych praw pracowników. Stąd też – co do zasady – urlop wypoczynkowy powinien zostać wykorzystany w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył prawo do urlopu, o czym stanowi art. 161 k.p.
Nie można jednak wykluczyć sytuacji, w której – ze względu na różne okoliczności natury faktycznej – wykorzystanie urlopu w danym roku jest niemożliwe lub niecelowe. Może to nastąpić zarówno ze względu na interes pracodawcy, jak i interes pracownika. Dlatego też możliwe jest wykorzystanie urlopu wypoczynkowego, w roku następnym po roku, w którym nabyto do niego prawa. Sytuacja taka ma jednak charakter wyjątkowy, a do tego również została ograniczona limitem czasowym – zaległy urlop wypoczynkowy trzeba bowiem wykorzystać do 30 września kolejnego roku. Natomiast udzielenie urlopu po 30 września będzie niezgodne z przepisami prawa pracy.
W konsekwencji naruszenie prawa do wypoczynku może skutkować odpowiedzialnością pracodawcy lub osoby działającej w jego imieniu. Przede wszystkim będzie to wykroczenie, o którym mowa w art. 282 § 1 pkt 2 k.p., które jest zagrożone karą grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Natomiast w skrajnych przypadkach może dojść do popełnienia występku, o którym mowa w art. 218 k.k., jeżeli nieudzielenie urlopu w określonym ustawowo terminie będzie ponadto uznane za złośliwe lub uporczywe naruszenie prawa do wypoczynku. Naruszenie takie może być ponadto podstawą skierowania wystąpień lub wydania poleceń przez PIP w sprawie usunięcia uchybień, a także wyciągnięcia w stosunku do osób winnych (art. 11 pkt 8 ustawy o PIP).
Co więc stanie się w przypadku, gdy to sam pracownik, ze względu na swoje uzasadnione potrzeby skieruje do pracodawcy wniosek o udzielenie mu zaległego urlopu wypoczynkowego po 30 września kolejnego roku? Czy taki wniosek może wyłączyć odpowiedzialność pracodawcy z tytułu naruszenia prawa do wypoczynku?
Wg mnie odpowiedź niestety jest negatywna. Pracodawca godząc się na wykorzystanie urlopu po okresie wskazanym w k.p. dokonuje tego na własne ryzyko. Kwestia ta nie była do tej pory przedmiotem dostępnych powszechnie rozstrzygnięć PIP, jednakże z pewnego poradnika udostępnionego przez nią wynika, iż nieudzielenie urlopu do 30 września stanowić będzie w większości przypadków wykroczenie, o którym mowa powyżej. Wskazuje się jednak, iż w wypadku wystąpienia przypadków losowych, takich jak na przykład choroba pracownika, odpowiedzialność ta zostanie wyłączona.
Natomiast udzielenie zaległego urlopu będzie zgodne z prawem, jeżeli chociaż pierwszy z dni wyznaczonego urlopu przypadać będzie na 30 września, bez znaczenia pozostanie wtedy, że pozostałe dni w ciągu następują już po tej dacie.
Jeżeli więc urlop przed upływem 30 września nie został udzielony stan niezgodności z prawem istnieje od 1 października i „pogłębia się” z każdym dniem. Udzielenie więc pracownikowi urlopu – nawet bez jego zgody – po tym terminie skróci więc okres niezgodności z prawem, jednak już go nie usunie. Również nadzwyczajne okoliczności, od których mogłoby zależeć wyłączenie odpowiedzialności będą objęte konkretną kontrolą PIP.
Warto zatem uważać, by zaległe urlopy nie zalegały zbyt długo.
Witam,
jestem na okresie wypowiedzenia – z szefem uzgodniłem, że w ostatnich dniach wykorzystam zaległy urlop – mam już złożony i podpisany wniosek co do tego urlopu. Czy w takim przypadku pracodawca może jednostronnie zmienić zdanie i zmusić mnie do wzięcia ekwiwalentu, mimo tego, że ustaliliśmy, że pójdę na urlop? Wolałbym jednak ten urlop wykorzystać.
Dziękuję za odpowiedź.
Witam,
Skończyłam licencjat w 2013 r. Od 01.09.2014-30.11.2014 miałam umowę na czas próbny następnie od 01.12-2014 do 31.12.2015 oraz 01.01.2016- 31.12.2016 miałam umowę na czas określony i odnośnie tych umów mam pytanie ile urlopu przysługuje mi za 2016 rok?
Nika, do 1.09.2016 r. przysługiwało Ci 20 dni urlopu, natomiast od tego dnia zyskałaś dodatkowych 6 dni.