Brak informacji o liczbie członków związku zawodowego

Organizacji związkowej przysługuje szereg uprawnień, zarówno w sprawach indywidualnych, jak i zbiorowych. Jednakże, żeby uprawnienia te można było wykonywać konieczne jest, aby dana organizacja zrzeszała co najmniej 10 członków, którzy są pracownikami lub osobami wykonującymi pracę nakładczą bądź funkcjonariuszami. Tylko organizacja zrzeszająca taką minimalną liczbę członków będzie mogła zostać uznana za organizację związkową i korzystać z przywilejów przyznanych prawem pracy.

Taka organizacja ma chociażby prawo zawierania układów zbiorowych i innych wewnątrzzakładowych norm prawa pracy, prawo prowadzenia sporu zbiorowego czy prawo zajmowania stanowiska w indywidualnych sprawach pracowników. Stanowi o tym art. 251 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych:

Uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących:

1) pracownikami lub osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji albo

2) funkcjonariuszami, o których mowa w art. 2 ust. 6, pełniącymi służbę w jednostce objętej działaniem tej organizacji.

Przepis art. 251 ust. 2 u.z.z. nakłada jednak na taką organizację obowiązek przedstawiania pracodawcy – raz na kwartał, do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale – informacji o liczbie zrzeszonych członków. Informacja tak musi być przez związek przedstawiana niejako „z urzędu”, bez żadnego wezwania pracodawcy.

Organizacja, o której mowa w ust. 1, przedstawia co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale, pracodawcy albo dowódcy jednostki, o której mowa w ust. 1 pkt 2, informację o łącznej liczbie członków tej organizacji, w tym o liczbie członków, o których mowa w ust. 1.

Co jednak stanie się, gdy taka informacja nie zostanie przedstawiona? Odpowiedź na to pytanie w linii orzeczniczej sądów powszechnych przez długi czas była niejednolita. Skłoniło to Rzecznika Praw Obywatelskich do złożenia wniosku o rozstrzygnięcie tego zagadnienia w składzie 7 sędziów SN. Warto żebyś wiedział, że uchwały SN wydawane w takim składzie – nawet pomimo nieuznania ich za zasady prawne – mają szczególne znaczenie przy rozstrzyganiu tego typu spraw w przyszłości.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 grudnia 2012 r., o sygn. akt III PZP 7/12 (całość do przeczytania tutaj – http://www.sn.pl/Sites/orzecznictwo/Orzeczenia2/III%20PZP%207-12.pdf) orzekł, że w przypadku nieudzielenie takiej informacji, czynności pracodawcy podjęte bez współdziałania z organizacją związkową nie będą wadliwe aż do momentu jej przedstawienia.

Co to oznacza? Jeżeli organizacja związkowa działająca w Twoim zakładzie pracy nie przedstawi Ci takiej informacji nie masz na przykład obowiązku konsultacji z organizacją związkową w przypadku zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę czy rozwiązania jej bez wypowiedzenia z winy pracownika bądź wypowiedzenia warunków pracy lub płacy członka takiej organizacji.

Innymi słowy – do chwili uzyskania informacji, o której mowa w art. 251 ust. 2 u.z.z. – masz prawo przyjąć, że w Twoim zakładzie pracy nie działa organizacja o charakterze zakładowym, która mogłaby wykonywać przyznane jej uprawnienia (zbiorowe i indywidualne). W doktrynie prawniczej zostało to wręcz nazwane domniemaniem zaprzestania działalności związkowej.

piątek

Jest to w pewnym sensie sankcja, którą poniesie organizacja związkowa, ze niewypełnienie swojego obowiązku przewidzianego w tym przepisie. Domniemanie to jednak może zostać obalone, a związkowi przysługuje prawo do wykazania, że zrzesza przynajmniej minimalną liczbę członków. Z drugiej jednak strony, w przypadku próby wymuszenia uznania za organizację zakładową w przypadku nieprzedstawienia sprawozdania o liczbie członków i podejmowania czynności, do których organizacja nie jest uprawniona, będziesz mieć prawo sądownie zweryfikować zgodność z prawem działania związku, a to na podstawie przepisu art. 36 u.z.z. Wniosek o wszczęcie takiego postępowanie będziesz musiał jednak złożyć do właściwego prokuratora okręgowego.

Karol Sienkiewicz
Podobne artykuły

  1. Polo pisze:

    Mecenasie, błagam. Liczbie a nie ilości, chyba że chce Pan liczyć członków zarządu w kilogramach. Ludzie są policzalni – dlatego liczba.

  2. Karol Sienkiewicz pisze:

    Polo, danke 🙂

  3. lolo pisze:

    czy uchwała zarządu org związkowej dotycząca ochrony związkowej podjęta w tym czasie – czyli gdy brak informacji o ilości członków -jest wiąząca dla pracodawcy i czy po uzyskaniu tej informacji nabiera mocy?

  4. Aga pisze:

    Czy w sytuacji, gdy międzyzakładowa organizacja związkowa nie przedkłada od lat informacji o stanie członków związku, natomiast zakład pracy odciąga składkę na organizację związkową pracowników, którzy złożyli deklarację o przynależności i jednocześnie związek wytypował jednego z pracowników-członka międzyzakładowej organizacji związkowej do „szeroko pojętego reprezentowania związku przed pracodawcą” przesyłając stosowne pismo- czy w tej sytuacji pracodawca powinien uznać, że na terenie zakładu pracy funkcjonuje organizacja związkowa i czy jest to równoznaczne ze spełnieniem warunku wynikającego z art.251 ust. 2 u.z.z ?

Napisz komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.